Opheffingsrede
De Orde van de Ster in het Oosten werd opgericht in 1911 om de komst van de Wereldleraar aan te kondigen. Krishnamurti werd aangesteld als Hoofd van de Orde. Op 3 augustus 1929, de openingsdag van het jaarlijkse Sterkamp in Ommen hief Krishnamurti de Orde op in het bijzijn van 3000 mensen. Hieronder is de volledige tekst van de toespraak die hij maakte bij die gelegenheid.
“Deze ochtend gaan we de opheffing van de Orde van de Ster bespreken. Veel mensen zullen verheugd zijn, terwijl anderen tamelijk verdrietig zullen zijn. Het gaat er echter niet om hierover blij danwel verdrietig te zijn omdat dit onvermijdelijk is, zoals ik zal uitleggen. Wellicht kunt u zich het verhaal herinneren over de duivel en zijn vriend die op straat aan het wandelen waren. Ze zagen toen voor zich een man bukken en iets van de grond oprapen, dat bekijken en daarna in zijn zak stoppen. De vriend zei tot de duivel: “Wat heeft die man opgeraapt?” “Hij raapte een stukje van de Waarheid op”, zei de duivel. “Dat is dan een slechte zaak voor jou” zei de vriend. “O, zeker niet”, antwoordde de duivel hem, “Die laat ik hem organiseren.”
Ik beweer dat Waarheid een land zonder wegen is en dat je haar niet kunt benaderen via welke weg dan ook, niet door enige religie, door geen enkele sekte. Dat is mijn zienswijze en ik houd hier absoluut en zonder enige voorwaarde aan vast. Waarheid, die immers onbegrensd is, niet geconditioneerd, en onbenaderbaar via welk pad dan ook, kan niet georganiseerd worden. Ook zou er geen enkele organisatie gevormd moeten worden om mensen te leiden of te dwingen tot het volgen van enig pad. Wanneer je dat eenmaal begrijpt dan zal je zien hoezeer het onmogelijk is om een geloof te organiseren. Een geloof is geheel en al een individuele aangelegenheid en je kunt en moet die niet tot een organisatie maken. Wanneer je dat toch doet, dan wordt het dood, uitgekristalliseerd; het wordt een belijdenis, een sekte, een religie om op te leggen aan anderen. Dit is wat iedereen op de wereld probeert te doen. Waarheid wordt daarmee ingeperkt en tot een soort speelgoed gemaakt voor hen die zwak zijn en voor hen die slechts tijdelijk ontevreden zijn. Waarheid kan niet omlaag worden gehaald. Het individu moet juist een poging doen om naar haar op te stijgen. Je kunt niet de bergtop naar de vallei brengen. Wanneer je de bergtop zou willen bereiken, dan moet je door de vallei gaan, de steile hellingen beklimmen, zonder bang te zijn voor de gevaarlijke afgronden.
Dit is dan vanuit mijn gezichtspunt de eerste reden waarom de Orde van de Ster opgeheven zou moeten worden. Desondanks zullen jullie waarschijnlijk andere Ordes stichten en jullie zullen blijven behoren tot andere organisaties in de zoektocht naar Waarheid. Ik wil niet behoren tot enige organisatie op spiritueel gebied, begrijp dit alstublieft. Ik wil best gebruik maken van een organisatie die mij naar Londen zou brengen, bijvoorbeeld; dit is toch een ander soort van organisatie, alleen mechanisch, zoals de post of de telegraaf. Ik zou gebruik maken van een auto of een stoomboot om te reizen, dit zijn slechts fysieke mechanismes die volstrekt niets van doen hebben met spiritualiteit. Nogmaals, ik beweer dat geen enkele organisatie de mensheid naar spiritualiteit kan leiden.
Wanneer een organisatie wordt opgericht voor dat doel dan wordt ze een steunkruk, een zwakte, een vastgeketend-zijn en moet daarom het individu wel verlammen en hem beletten om te groeien, zijn uniciteit vast te stellen, die gelegen is in de ontdekking, voor zichzelf, van die absolute, onvoorwaardelijke Waarheid. Dit is dan een andere reden, omdat ik nu eenmaal het Hoofd van de Orde ben, om deze op te heffen. Niemand heeft me ertoe overgehaald deze beslissing te nemen. Dit is geen grootse daad, omdat ik geen enkele volgeling wil hebben en dit meen ik. Op het moment dat je iemand volgt dan stop je met het volgen van Waarheid. Ik houd me niet bezig met of jullie opletten bij wat ik zeg of niet. Ik wil een bepaald iets in de wereld doen en ik zal het gaan doen met niet aflatende concentratie. Voor mij is slechts één essentieel ding belangrijk: de mensheid vrij te maken. Ik wil hem vrij maken van alle kooien, van alle angsten, en geen religies stichten en nieuwe sektes, noch nieuwe theorieën en nieuwe filosofieën verkondigen. Dan vragen jullie mij natuurlijk waarom ik de hele wereld over ga, steeds voordrachten houdend. Ik zal jullie zeggen waarom ik dit doe: niet omdat ik volgelingen wil hebben, niet omdat ik een speciale groep van speciale discipelen wil. (Hoe mensen toch anders van hun medemensen willen zijn ondanks dat hun verschillen lachwekkend, absurd en triviaal mogen zijn! Ik wil deze absurditeit niet aanmoedigen.) Ik heb geen discipelen, geen apostelen, noch op aarde, noch op het gebied van spiritualiteit. Ook is het niet de verlokking van het geld of het verlangen om een comfortabel leven te leiden die me aantrekt. Wanneer ik een comfortabel leven zou willen leiden dan zou ik niet naar een Kamp komen of in een vochtig land verblijven! Ik spreek vrijuit want ik wil dit geregeld hebben voor eens en altijd. Ik wil deze kinderachtige discussies niet, jaar na jaar.
Een verslaggever van een krant die me interviewde beschouwde het als een grootse daad om een organisatie op te heffen van duizenden en duizenden leden. Voor hem was dit een grootse daad omdat zoals hij zei “Wat zal je daarna gaan doen, hoe zal je kunnen leven? Je zult geen volgelingen meer hebben, niemand zal nog naar je willen luisteren. ”Wanneer er slechts vijf mensen zijn die willen luisteren, die willen leven, die hun gezichten hebben gericht op de eeuwigheid, dan zal dat toereikend zijn. Wat voor zin heeft het om duizenden te hebben die het niet begrijpen, die volledig ingepakt zijn door vooroordeel, die niet het nieuwe willen, maar liever het nieuwe willen vertalen naar hun eigen steriele, stilstaande zelf? Wanneer ik krachtig spreek, begrijp me dan alstublieft niet verkeerd, het is niet het gevolg van een gebrek aan compassie. Wanneer je naar een chirurg gaat voor een operatie, is het dan niet goedhartig van hem om je te opereren ondanks dat hij je pijn zal doen? Daarom, op gelijke wijze, spreek ik vrijuit. Het is niet vanwege gebrek aan echte affectie – in tegendeel.
Zoals ik gezegd heb, heb ik maar één bedoeling: om de mensheid vrij te maken, hem naar vrijheid aan te sporen, hem te helpen afstand te nemen van alle beperkingen, want alleen dat zal hem eeuwige vreugde geven, zal hem de onvoorwaardelijke realisatie van het zelf schenken.
Omdat ik vrij ben, niet geconditioneerd, heel – niet een deel, niet de betrekkelijke, maar de gehele Waarheid die eeuwig is – wil ik dat zij die mij proberen te begrijpen vrij zijn; niet om mij te volgen, niet om van mij een kooi te maken die een religie zal worden, een sekte. Maar beter zouden ze vrij zijn van alle angsten – van de angst voor religie, van de angst voor redding, van de angst voor spiritualiteit, van de angst voor liefde, van de angst voor de dood, van de angst voor het leven zelf. Zoals een artiest een schilderij maakt omdat hij genoegen schept in dat schilderij, omdat het zijn zelf-expressie is, zijn glorie, zijn welzijn, zo doe ik dit en niet omdat ik ook maar iets van wie dan ook wil. Jullie zijn gewend aan autoriteit of aan de sfeer van autoriteit waarvan jullie denken dat die jullie zal leiden naar spiritualiteit. Jullie denken en hopen dat een ander, door zijn uitzonderlijke krachten – een wonder – jullie naar een gebied kan brengen van eeuwige vrijheid die Vreugde is. Jullie hele blik op het leven is gebaseerd op die autoriteit.
Jullie hebben nu drie jaar naar mij geluisterd zonder dat er enige verandering optrad, behalve bij een paar. Ontleed nu wat ik zeg, wees kritisch zodat je grondig, fundamenteel zult begrijpen. Wanneer je zoekt naar een autoriteit om je naar spiritualiteit te leiden dan ben je automatisch geneigd om een organisatie te vormen rond die autoriteit. Juist door het instellen van deze organisatie die, zo denk je, deze autoriteit zal helpen je naar spiritualiteit te leiden, word je gevangen in een kooi.
Wanneer ik vrijuit praat, onthoud dan dat ik dat doe, niet uit ruwheid, niet uit wreedheid, niet vanwege enthousiasme voor mijn doel, maar omdat ik wil dat jullie begrijpen wat ik zeg. Dat is de reden dat jullie hier zijn en het zou zonde van de tijd zijn wanneer ik mijn zienswijze niet helder en duidelijk zou uitleggen. Gedurende achttien jaar hebben jullie je voorbereid op deze gebeurtenis, op de Komst van de Wereldleraar. Gedurende achttien jaar hebben jullie georganiseerd, hebben jullie gezocht naar iemand die een nieuwe vreugde aan jullie harten en geesten zou geven, die jullie hele leven zou transformeren, die jullie een nieuw begrip zou geven; naar iemand die jullie zou optillen naar een nieuw niveau van leven, die je een nieuwe bemoediging zou geven, die je vrij zou maken – en zie wat er nu gebeurt! Bedenk eens, beredeneer dit voor jezelf, en ontdek in welk opzicht dat geloof je veranderd heeft – niet de oppervlakkige verandering van het dragen van een badge, wat triviaal is, absurd. Op welke manier heeft zo’n geloof alle niet-essentiële dingen van het leven weggevaagd? Dat is de enige manier om het te beoordelen: op welke manier ben je vrijer, voornamer, gevaarlijker voor elke Maatschappij die gebaseerd is op het onware en het niet-essentiële? Hoe zijn de leden van deze organisatie van de Ster anders geworden? Zoals ik zei hebben jullie je achttien jaar voorbereid voor mij. Het maakt me niet uit of jullie geloven dat ik de Wereldleraar ben of niet. Dat is niet erg belangrijk. Omdat jullie behoren tot de organisatie van de Orde van de Ster hebben jullie je sympathie en je energie gegeven, erkennend dat Krishnamurti de Wereldleraar is – gedeeltelijk of geheel: geheel voor hen die echt aan het zoeken zijn, slechts gedeeltelijk voor hen die tevreden zijn met hun eigen halve waarheden.
Jullie hebben je voorbereid gedurende achttien jaar en zie hoeveel moeilijkheden er zijn in de manier van je begrip, hoeveel complicaties, hoeveel triviale dingen. Je vooroordelen, je angsten, je autoriteiten, je oude en nieuwe kerken – deze allemaal, zo beweer ik, zijn een hindernis voor begrip. Ik kan mezelf niet duidelijker uitdrukken dan zo. Ik wil niet dat jullie het met mij eens zijn, ik wil niet dat jullie me volgen, ik wil dat jullie begrijpen wat ik zeg. Dit begrip is nodig omdat je geloof je niet getransformeerd maar je alleen maar ingewikkelder gemaakt heeft en omdat jullie niet bereid zijn om de dingen onder ogen te zien zoals ze zijn. Jullie willen je eigen goden hebben – nieuwe goden in plaats van de oude, nieuwe religies in plaats van de oude, nieuwe vormen in plaats van de oude – allemaal even waarde-loos, allemaal barrières, allemaal beperkingen, allemaal steunkrukken. In plaats van oud spiritueel onderscheid hebben jullie nieuw onderscheid, in plaats van oude aanbiddingen hebben jullie nieuwe. Jullie zijn allemaal afhankelijk voor je spiritualiteit van een ander, voor je geluk van een ander, voor je verlichting van een ander; en hoewel jullie je hebben voorbereid op mij gedurende achttien jaar zijn jullie niet bereid het ook te doen wanneer ik jullie zeg dat al deze dingen onnodig zijn, wanneer ik zeg dat je ze allemaal weg moet doen en dat jullie voor de verlichting in jezelf moet zoeken, voor de glorie, voor de zuivering en voor de onkreukbaarheid van het zelf. Er zijn er wellicht een paar, maar weinigen, zeer weinigen. Waarom dan een organisatie?
Waarom hebben onwaarachtige, hypocriete mensen mij gevolgd, de belichaming van Waarheid? Onthoud alstublieft dat ik niet iets ruws of onvriendelijks zeg, maar we hebben een situatie bereikt waarin we de dingen onder ogen moeten zien zoals ze zijn. Ik zei vorig jaar dat ik geen compromis zou sluiten. Zeer weinigen luisterden toen naar me. Dit jaar heb ik het heel duidelijk laten blijken. Ik weet niet hoeveel duizenden mensen over de wereld – leden van de Orde – zich op mij voorbereid hebben gedurende achttien jaar en nu toch niet bereid zijn om onvoorwaardelijk te luisteren, geheel, naar wat ik zeg.
Zoals ik hiervoor zei is mijn bedoeling om de mensheid onvoorwaardelijk vrij te maken, omdat ik beweer dat de enige spiritualiteit de onkreukbaarheid is van het zelf die eeuwig is, is de harmonie tussen rede en liefde. Dit is de absolute, onvoorwaardelijke Waarheid die het Leven zelf is. Daarom wil ik de mensheid vrij maken, erin verheugend zoals een vogel in de heldere lucht, onbezwaard, onafhankelijk, extatisch in die vrijheid. En ik, voor wie jullie je voorbereid hebben gedurende achttien jaar, zeg nu dat jullie vrij moeten zijn van al deze dingen, vrij van jullie complicaties, jullie verwikkelingen. Hiervoor is geen organisatie nodig gebaseerd op spiritueel geloof. Waarom een organisatie behouden voor vijf of tien mensen in de wereld die het begrepen hebben, die worstelen, die alle triviale dingen terzijde geschoven hebben? En voor de zwakke mensen kan er geen organisatie zijn om hen te helpen de Waarheid te vinden, want Waarheid is in iedereen; het is niet ver weg, het is niet dichtbij; het is eeuwig daar.
Organisaties kunnen je niet vrij maken. Niemand van buiten kan je vrij maken; evenzeer kan georganiseerde aanbidding, noch het opofferen van jezelf voor een doel je vrij maken; noch het jezelf tot een organisatie vormen, noch het jezelf in grote projecten storten. Je gebruikt een typemachine om brieven te schrijven, maar je zet die niet op een altaar en aanbidt het. Maar dat is wat je aan het doen bent als organisaties je allereerste zorg zijn.
“Hoeveel leden zijn er?” Dat is de eerste vraag die me gesteld wordt door alle kranten-verslaggevers. “Hoeveel volgelingen hebt u? Aan de hand van hun aantal zullen we beoordelen of wat u zegt waar is of onwaar.” Ik weet niet hoeveel het er zijn. Daar houd ik me niet mee bezig. Zoals ik al zei, als er slechts één mens zou zijn die vrij gemaakt zou zijn, dan zou dat genoeg zijn.
Nogmaals, jullie hebben het idee dat alleen bepaalde mensen de sleutel tot het Rijk van Vreugde bezitten. Niemand bezit hem. Niemand heeft de autoriteit om die sleutel te bezitten. De sleutel is je eigen zelf, en in de ontwikkeling en de zuivering en in de onkreukbaarheid van dat zelf alleen ligt het Rijkdom van Eeuwigheid.
Aldus zullen jullie zien hoe absurd de hele structuur is die jullie hebben gebouwd, zoekend naar hulp van buitenaf, afhankelijk van anderen voor je troost, voor je geluk, voor je kracht. Deze kunnen alleen gevonden worden in onszelf.
Jullie zijn eraan gewend om gezegd te worden hoe ver jullie je ontwikkeld hebben, wat je spirituele status is. Hoe kinderachtig! Wie buiten jezelf kan zeggen of je vanbinnen mooi of lelijk bent? Wie buiten jezelf kan zeggen of je onkreukbaar bent? Jullie zijn niet serieus wat dit soort zaken betreft.
Maar zij die echt verlangen om te begrijpen, die ernaar zoeken om te vinden dat wat eeuwig is, zonder begin en zonder eind, zullen samen hun weg gaan met een grotere intensiteit en zullen een gevaar zijn voor alles dat niet-essentieel is, voor onwerkelijkheden, voor schaduwen. En zij zullen zich concentreren, zij zullen de vlam worden, omdat zij begrijpen. Zo’n “lichaam” moeten we creëren en dat is wat ik voor ogen heb. Vanwege dat echte begrip zal er echte vriendschap zijn. Vanwege die echte vriendschap – die jullie blijkbaar niet kennen – zal er een echte samenwerking zijn van en met iedereen. En dit is niet vanwege autoriteit, vanwege gered te zullen worden, niet vanwege zelfopoffering voor een doel, maar omdat je echt begrijpt en daarom in staat bent om te leven in het eeuwige. Dit is iets groters dan alle genot, dan elke opoffering.
Zo zijn dit een paar van de redenen waarom ik, na zorgvuldige overwegingen gedurende twee jaar, deze beslissing heb genomen. Deze is niet het gevolg van een plotselinge impuls. Ik ben er niet toe overgehaald door wie dan ook. Ik word niet overtuigd wat dit soort dingen betreft. Gedurende twee jaren heb ik hier over nagedacht, langzaam, zorgvuldig, geduldig, en ik heb nu besloten om de Orde op te heffen, omdat ik nu eenmaal haar Hoofd ben. Jullie kunnen andere organisaties vormen en op iemand anders wachten. Daar heb ik niets mee te maken, noch met het maken van nieuwe kooien, nieuwe versieringen voor die kooien. Mijn enige zorg is om de mensheid absoluut, onvoorwaardelijk vrij te maken.”